Tweede Kamerlid Anne-Wil Lucas stelde in 2013 al zo’n agenda samen voor Nederland, wat de opmaat was voor de aanstelling van Neelie Kroes als Startup-ambassadeur.
Groninger gedeputeerde Mark Boumans, wethouder Joost van Keulen, Statenlid Mirjam Wulfse en VVD-fractievoorzitter Serge Hollander uit Leeuwarden gingen samen met Lucas het gesprek aan om te kijken welke acties genomen kunnen worden voor een ondernemersklimaat waarin startups kunnen groeien.
Anne-Wil Lucas: ‘In het Noorden gebeuren al geweldige dingen op het gebied van innovatie en startups. Denk aan de Mediacentrale in Groningen, Wetsus in Leeuwarden en het cluster rondom sensortechnologie in Assen. Maar er is niet echt sprake van één samenhangend ecosysteem, waar (aspirant) ondernemers van elkaar leren en elkaar verder helpen. Samen met ondernemers, bedrijven, startups, de NOM en bijvoorbeeld Gemeente hebben we daarom deze actieagenda opgesteld. Om te zorgen dat meer studenten aan het ondernemen slaan, om startups beter te faciliteren en om te zorgen dat startups door kunnen groeien en voor werkgelegenheid kunnen zorgen.
Deze agenda heeft als doel een goede voorzet te zijn voor het structureel verbeteren van het startupklimaat in Noord-Nederland, wij dagen iedereen uit een bijdrage te leveren.
In navolging van de Agenda StartupNL van VVD Tweede Kamerlid Anne-Wil Lucas is een brede beweging ontstaan die als doel heeft het startupklimaat in Nederland te verbeteren. Het project StartupDelta, met Neelie Kroes als special envoy, richt zich erop de aanwezige hubs in Nederland aan elkaar te verbinden en in het buitenland voor het voetlicht te brengen.
Deze Agenda StartupNoordNederland is bedoeld als voorzet voor een gemeenschappelijke actieagenda van het hele startup-netwerk in Noord-Nederland. Deze agenda is tot stand gekomen na een brainstormsessie met betrokken ondernemers, onderwijsinstellingen, de regionale ontwikkelingsmaatschappij en bestuurders en politici.
Op verschillende plekken in Noord Nederland zijn mooie initiatieven die het startupecosysteem versterken. Initiatieven als de Kanselarij in Leeuwarden, de gezamenlijke minor De Noordelingen van de noordelijke Hogescholen en het Launchcafe050 bijvoorbeeld. De grootste uitdaging voor Noord-Nederland is die initiatieven aan elkaar te verbinden en elkaar te laten versterken. Wat er in het Noorden dus meer moet gebeuren is pragmatisch profileren, niet te lang praten maar vooral gewoon doen. Kleine, doeltreffende acties die bijdragen aan een beter bewustzijn van de positie van het Noorden. Zowel binnen de provinciale grenzen als daarbuiten.
Onze propositie richting StartupDelta
Wij willen de bestaande clusters in Noord-Nederland steviger met elkaar verbinden. We hebben in Friesland een sterk kenniscluster rondom watertechnologie, met Wetsus en de WaterAlliance. Hier komen spinnoffs uit voort, die echter nog nauwelijks verbonden zijn met de startups in Groningen. In Leeuwarden is ook een sterk gaming-cluster rondom de opleiding van de NHL Communication and Multimedia design.
In Groningen is er een sterk cluster online-bedrijven, veelal gevestigd of begonnen in de Mediacentrale. Ook zijn er sterke kennisclusters rondom Healthy Aging en Energie. Echter de Startups die als spin-off uit deze clusters komen kunnen nog beter aangesloten worden op het startupnetwerk. Rondom de aardbevingsproblematiek liggen ook economische kansen voor nieuwe startups. Het Noorden wil actief proberen startups uit het binnen- en buitenland die een bijdrage kunnen leveren aan aardbevingsbestendig bouwen, naar Groningen trekken.
In Drenthe is een kennisclusters rondom sensor-technologie. Ook dit kennisclusters kan steviger aangehaakt worden aan het startup-ecosysteem, zodat ook startups in deze hoek zich in Noord Nederland blijven vestigen.
Wat maakt ons uniek?
Groningen is een stad met een jong en hoogopgeleide studentenpopulatie. Daarmee vormt Groningen de perfecte launchingmarket voor nieuwe producten en diensten. Bovendien is er voldoende goed geschoold personeel aanwezig.
Door de enigszins geïsoleerde ligging is het netwerk van ondernemers hecht. Men kent elkaar en verwijst naar elkaar door. In het Noorden zijn relatief weinig grote bedrijven gevestigd. Dat kun je als een nadeel zien, maar het kan ook een voordeel zijn: de stap voor jongeren om zelf te gaan ondernemen in plaats van 'een goede baan' te zoeken, is daardoor kleiner.
A van A-zeggen
We willen nog meer studenten overhalen om voor het ondernemerschap te kiezen. Daarvoor is het nodig dat de minor Ondernemerschap van de vier noordelijke hogescholen verstevigd en uitgebreid wordt, zodat straks alle studenten van de noordelijke hogescholen deze minor kunnen volgen. Ook willen we bekijken of deze minor ook door studenten van de RuG gevolgd kan worden. Het doel is om de deelname aan de minor te verdubbelen in 2 jaar.
Ook willen we het gesprek aangaan met de MBO-instellingen in Noord-Nederland om te kijken of zij ook een gezamenlijk keuzevak kunnen ontwikkelen, naar het voorbeeld van de hogescholen.
Door in gesprek te gaan met de Technology Transfer Office van de universiteiten die betrokken zijn bij de kennisclusters uit het Noorden, willen we actief de verbinding leggen tussen universiteiten en de Startup-community in Noord-Nederland. Op die manier kunnen we ervoor zorgen dat meer kennis die nu misschien 'op de plank ligt' omgezet wordt in een bedrijf.
B van Beter begeleiden
Aan de basis van iedere startup staat een ondernemer. Een ondernemer is een persoon welke een kans ziet én besluit te handelen. Ondernemerschap is niet iets wat je kunt leren. Maar goede adviezen van ervaren ondernemers kunnen een ondernemer verder brengen. Er zijn veel bestaande coachingsprogramma's, maar die werken vaak met oudere ondernemers die qua kennis en ervaring minder goed aansluiten bij de wereld waarin startups zich bewegen. Waar de ondernemers in Noord Nederland behoefte aan hebben is een netwerk van ondernemers in verschillende fases van hun bedrijf, waarbij de ondernemers iemand kunnen benaderen die net één fase verder is dan zijzelf en dus nog onlangs voor de vraagstukken hebben gestaan, waar deze ondernemer nu mee kampt. Een buddy-programma. We willen dit realiseren door ondernemers actief te benaderen zich beschikbaar te stellen als buddy en hun ervaring, specifieke expertise én contactgegevens opnemen in een database op de website StartupNNL.nl, waar aangesloten ondernemers toegang toe hebben. We willen in overleg met het ministerie van EZ kijken of deze buddy-uren aftrekbaar kunnen zijn in de WBSO.
C van Connecten
De site www.startupnnl.nl willen we vergaand integreren met Meetup. Hierdoor is snel inzichtelijk wat er allemaal gebeurd. Online connecten is makkelijk maar een collega bedrijf bezoeken is natuurlijk nog veel beter. We willen samen met gemeente & provincie Groningen een Meetup-voucher ontwikkelen. Is er ergens in de drie Noordelijke provincies (of daarbuiten) een leuke Meetup dan kan via StartupNNL een Meetup-voucher worden geclaimed. Deze voucher houdt in: bus+chauffeur (minimale bezetting 30 personen). Op deze manier ontstaat een super laagdrempelige manier om een event bij te wonen in een andere hub én onderweg te netwerken met andere startups uit Noord Nederland. We gaan met de provincies en gemeenten in overleg om een dergelijke faciliteit te organiseren.
In het Noorden is de Maker Movement in opkomst. Er zijn FabLabs en zelfs een rijdend FabLab, namelijk het FryskLab. We willen de Makermovement nadrukkelijk betrekken bij de startupscene in het Noorden. De Fablabs zijn een prima plek voor prototyping. We willen met de FabLabs in overleg om te kijken of zij startups ruimte willen geven in hun Labs om gebruik te maken van de modernste machines.
D van Doorgroeien
Een bedrijf starten is leuk maar een bedrijf succesvol zien groeien is nog veel leuker.
In samenwerking met NOM, KvK, Gemeenten & Provincies willen we eens per jaar een ‘venture capital’ reis maken. Ons doel zou moeten zijn om een volgende Booking.com of Adyen in het Noorden te hebben. Homemade. Het is daarbij van essentieel belang dat we buiten Nederland gaan kijken. Nu zijn dit soort reizen vaak kostbaar maar van onmiskenbaar belang indien je gehoor wil geven aan de ‘Think Bigger’ doelstelling. Door ons met meerdere startups tegelijk te presenteren bij investeerders, kunnen we bovendien laten zien wat het Noorden te bieden heeft en hopen we natuurlijk dat op termijn de VC's een 'venture capital' reis naar het Noorden maken!
Ook willen we in overleg met de NOM kijken of er een regionaal investeringsfonds voor startups kan komen, zoals ook andere regionale ontwikkelingsmaatschappijen die hebben.
Om te kunnen groeien is voldoende en goed opgeleid personeel essentieel. Er dreigt een enorm tekort aan met name ICT-ers en techneuten. We willen daarom dat over 3 jaar de helft van alle basisscholen in het Noorden meedoen met Code-week, om kinderen in aanraking te brengen met programmeren. Ook zullen de we interessante startups onder de aandacht brengen van mensen van het Techniekpact, om te zorgen dat deze startups zich kunnen presenteren aan leerlingen en zo de keuze voor techniek en ICT bij leerlingen te stimuleren.
E van Exposeren
Op de online portal zouden ieder jaar een aantal cases gepresenteerd moeten worden die het succes van de startup scene goed weergeven. Afgezien van deze individuele succesverhalen moet ook permanent aandacht gevestigd worden op de speerpunten van Noord Nederland. Onze propositie naar StartupDelta moet heel duidelijk zijn. Voorbeeld: Is er iets met energie dan moet je eerst in Noord Nederland zijn en daarna pas daarbuiten kijken.
De stad Groningen moet de nieuwe locatie worden voor een volgende vestiging van bijvoorbeeld Rockstart en hun duurzame energie-programma. In Leeuwarden zou een programma van Rockstart voor watertechnologie-startups kunnen gaan draaien. We vragen de wethouders van beide steden hier werk van te maken.
Om van StartupNNL echt een portal te maken voor het startup ecosysteem, moet er een plan en budget komen vanuit de gezamenlijke provincies .
F van Faciliteren
Startups lopen soms tegen regelgeving aan die niet past bij hun bedrijfsvoering. Soms passen voorwaarden in innovatieregelingen slecht bij de snelheid waarmee startups innoveren of staan voorwaarden in aanbestedingstrajecten deelname van startups in de weg. We willen dat provincies en gemeenten een startup-aanspreekpunt aanwijzen, waar startups met hun 'klachten' ten aanzien van wet- en regelgeving terecht kunnen. Eén loket, zodat ze geen waardevolle tijd kwijt zijn met een zoektocht naar het juiste loket. Tijd die ze beter in de groei van hun bedrijf kunnen steken! De namen en telefoonnummers van deze ambtenaren worden natuurlijk vermeld op StartupNNL.nl
Ook maken we werk van een Corporate Partner Program, waarbij corporates evenementen voor startups financieel ondersteunen, hun netwerk open stellen en als launching customer fungeren.
S van Shares
De huidige rechtsvormen zijn de laatste decennia scheef gegroeid. De eenmanszaak kent fiscale voordelen ten opzichte van de BV vorm terwijl de ondernemers achter deze rechtsvormen veelal in dezelfde situatie verkeren tijdens de start van het ondernemerschap. Sinds het vervallen van de € 18.000,- regeling voor BV’s is het gat nog kleiner geworden. Er zou een startup BV rechtsvorm moeten komen welke de fiscale voordelen van een eenmanszaak zou kunnen benutten. Daarnaast zou de startup BV flexibeler moeten worden op het gebied van aandelenuitgifte/participatie in de BV. Dit gedachtengoed sluit naadloos aan bij de crowdfunding gedachte. Medewerkers moeten gemakkelijk ‘in en uit kunnen stappen’ bij de startup BV. Ook hierbij is een goede bedrijfswaardering van essentieel belang.
W van Waarde
Uiteindelijk draait ook bij startups alles om getallen, van het managen van de groei tot het managen van de liquiditeit. Maar laten ook we niet de bedrijfswaardering vergeten. Startups (en wat ons betreft alle bedrijven) zouden zich beter bewust moeten zijn van hun waarde. Focus op periodiek waarderen van een onderneming maakt ondernemers slimmer en beschermt ze tegen ‘gehaaide’ investors die ‘goedkoop inkopen' in talentvolle Nederlandse ondernemingen ten koste van deze hardwerkende en relatief onwetende ondernemers. Periodiek waarderen maakt de motor van de Nederlandse economie (MKB) in ondernemingswaarde inzichtelijk. Een stimulans vanuit overheid naar ondernemers op periodiek waarderen van ondernemingen maakt ze bewuster van eigen potentieel en dus hoger kwaliteit van Nederlandse MKB.